پلی آمید (Polyamide) یک ابر مولکول با تکرار واحدهای مرتبط با زنجیرهٔ آمید است. پلی آمید هم به صورت طبیعی و هم به صورت مصنوعی رخ میدهد. نمونههایی از پلی آمید طبیعی، پروتئینها (پشم و ابریشم) هستند. پلی آمید مصنوعی میتواند از طریق پلیمریزاسیون مرحله رشد یا سنتز فاز جامد مواد مانند نایلون، آرامیدها و پلی سدیم (آسپارتات) ساخته شود. پلی آمید مصنوعی معمولاً در پارچه، بکار رفته در خودرو، فرش، موکت و لباسهای ورزشی به علت دوام بالا و قدرت خود استفاده میشود. صنعت حمل و نقل مصرفکننده عمده پلی آمید میباشد.
الیاف پلیآمید شامل نایلونها و الیاف آرامید هستند. هر دو نوع این الیاف از پلیمرهای پلیآمید زنجیرهای بلند تشکیل شدهاند. مواد مصنوعی ساخت بشر، بیشترین حجم از مواد اولیه مورد استفاده در ساخت منسوجات بیبافت پیوندی را به خود اختصاص دادهاند. در این گروه از منسوجات بیبافت پیوندی، الیاف پلیآمید نه تنها قدیمیترین ماده مورد استفاده در تولید هستند، بلکه باعث افزایش کارآیی محصول نیز میشوند. این کیفیت بهبودیافته برای اهداف مختلفی از اهمیت زیادی برخوردار است، از جمله: زمانی که منسوجات بیبافت پیوندی به صورت مکرر در معرض چینخوردگی قرار میگیرند، مانند مواردی که کاغذ با الیاف مصنوعی تقویت میشود. و همچنین در مواردی که مقاومت زیادی در برابر ساییدگی لازم است، مانند حالت کفپوشهای سوزنی.
الیاف پلیآمید شامل نایلونها و الیاف آرامید هستند. هر دو نوع این الیاف از پلیمرهای پلیآمید زنجیرهای بلند تشکیل شدهاند. نایلونها بهطور کلی از الیاف سفت، سخت و بادوام ساخته شدهاند که بهصورت گستردهای در صنعت نساجی مورد استفاده قرار میگیرند.
از ویژگیهای الیاف آرامید آروماتیک میتوان به مقاومت در برابر درجه حرارت بالا، مقاومت فوقالعاده بالا و پایداری چند بعدی اشاره کرد.
در نایلونها معمولا تعداد اتمهای کربن در هر واحد مونومر یا کامونومر تعیین میشوند. بنابراین نایلونهایی با ۶اتم کربن در واحد تکراری، نایلون ۶و نایلونهایی با ۶اتم کربن در هر واحد مونومر نایلون ۶.۶نام میگیرند.
گروهی از مواد الیاف کاملا مصنوعی در فرآیند ریسندگی به صورت مذاب تولید میشوند. قابلیت کشسانی بالا، بدون پارگی و ساییدگی، عدم جذب رطوبت، خشک شدن سریع، عدم از بین رفتن استحکام در شرایط مرطوب، بدون چروکیدگی، پوسیده نشدن و ضد آب بودن از جمله ویژگیهای این مواد محسوب میشود.
کاربردها:
جورابهای نازک (مانند نایلون)، لباسهای ورزشی مخصوص بیرون و لباس موتورسواری (مانند Tactel، Cordura)، لباسهای زیر زنانه (مانند Perlon) و چتر نجات.
انواع پلیآمیدها:
پلیآمید ۶که معمولا بهنام Perlonشناخته میشود و پلیآمید ۶.۶که معمولا برای ایجاد تمایز با Perlonبهعنوان نایلون شناخته میشود، دو نوع اصلی این الیاف هستند. تعداد یا اعداد بعد از کلمه “پلیآمید” نشان میدهد که در هر مولکولی که پلیآمید را تشکیل میدهد، چند اتم کربن وجود دارد. واقعیت این است که در هر نمونه فقط یک عدد وجود دارد و دو مورد دیگر نشان میدهند که پلیآمید ۶فقط دو مدول پایه دارد و پلیآمید ۶.۶شامل دو مدول است که در هر مولکول شش اتم کربن وجود دارد.
در طی جنگ جهانی دوم بیشترین استفاده از نخ های پلی آمید در مصارف نظامی و به ویژه در پارچه های چتر نجات بود؛ اما در سال ۱۹۴۶استفاده از این الیاف در مصارف خانگی نیز آغاز شد.
پلی آمید به صورت الیاف مصنوعی در سال ۱۹۳۵وارد بازار شد. انواع مختلف پلی آمید از جمله پلی آمید ۶، پلی آمید ۶,۶، پلی آمید ۱۱و پلی آمید ۱۲می باشد که هر کدام کاربردهای متنوعی دارد. این پلیمرها اغلب به صورت گرانول شیری رنگ به وسیله دستگاههای تزریق فشاری و دمشی و اکسترودر شکل داده میشود و در بازار عرضه میشود.
بسته به نوع کاربرد در کامپاندهای پلی آمیدی از پایدارکننده حرارتی و نوری، نرم کنندهها، ضد حریق ها و یا استفاده از الاستومرها برای چقرمگی هر چه بیشتر استفاده میشود. برای افزایش مقاومت، خزش و دیگر خواص مکانیکی از الیاف شیشه در پلی آمیدها می توان بهره برد. پلی آمیدها به صورت کلی با نام نایلون شناخته شده است. پلی آمیدها دارای زنجیرهای منظم می باشد و به همین دلیل بلورینگی بالایی دارد.
پلی آمید (Polyamide) چیست؟
آموزشی انواع الیاف پلی آمید باشگاه الیاف و نخ در ایران خرید اینترنتی الیاف پلی آمید شبکه هوشمند نوآوری در تولید کاربرد الیاف پلی آمید